۳۱ مرداد ۱۴۰۰
ترمیم زخم سوختگی، ممکن است با خارش همراه باشد و تقریبا همه بیماران سوخته شدید، با خارش -که در محل سوختگی یا جای پیوند پوست است- مشکل دارند. شدت و تناوب خارش با اندازه و عمق سوختگی ارتباط ندارد.
خارش می‌تواند شدید باشد، مشکلاتی پیش آورد و فعالیت‌های روزانه را مختل کند از جمله:
• خواب: خارش در شب‌ها ببیشتر می‌شود؛ بنابراین خواب فرد را مختل می‌کند. • کار و مدرسه: خارش مانع تمرکز فرد می‌شود و بر فعالیت درسی و کاری او تاثیر منفی می‌گذارد. • فعالیت فیزیکی: ورزش، تمرین و بازی باعث افزایش خارش می‌شوند.
۱- چگونه شدت خارش خود را بیان کنید
ممکن است پزشک یا کادر درمان از شما در مورد شدت خارش سوال کنند. عددی را برای شدت خارش بین صفر تا ۱۰ بگویید. عدد صفر برای نداشتن خارش و ۱۰ شدیدترین خارشی است که می‌توانید تصور کنید. در کودکان از نشانه‌های زیر استفاده کنید.
۲- برای بیان تاثیر خارش بر زندگی شخص از مشخصات زیر استفاده می‌شود
• مدت خارش (Duration): چند ساعت در روز خارش دارید؟ • شدت خارش (Degree): بین صفر تا ۱۰چه نمره‌ای به آن می‌دهید؟ • پیشرفت (Direction): خارش در حال بدتر شدن است یا بهتر شدن؟ • ناتوانی (Disability): خارش چه تاثیری روی فعالیت‌های شما دارد؟ • توزیع(Distribution): خارش روی نقاط مختلف بدن شما چه وضعیتی دارد؟ ( این خصوصیات در انگلیسی چون همه با D شروع می‌شوند به آن ۵-D Itch scale می‌گویند.)
۳- درمان
خارش با هیچ درمانی به طور کامل خوب نمی‌شود، ولی کاهش می‌یابد.
• مرطوب کننده: مرطوب کننده‌های پوست که باعث مرطوب شدن پوست می‌شوند می‌توانند با کاهش خشکی پوست، میزان خارش را کاهش دهند. هر چه تعداد دفعات استفاده از مرطوب کننده افزایش یابد، میزان خارش کاهش می‌یابد. • Capsimo که یک کرم تهیه شده از فلفل است، می‌تواند موقت خارش را کاهش دهد ولی زدن آن دردناک و موقتی است. این کرم باید بعد از ۳۰ دقیقه شسته شود.
o حمام کردن • حمام کردن با آب ولرم می‌تواند کمک کند. • ممکن است اضافه کردن بلغور جوی دوسر (Oatmeal)، شیرخشک (milk powder) و روغن بچه (babyoil) به آب وان به کاهش خارش کمک کند. • سرد کردن پوست با آب باعث کاهش موقت خارش می‌شود. o داروهای خوراکی • آنتی هیستامین‌ها
این داروها با کاهش ترشح هیستامین باعث کاهش خارش می‌شوند. این گروه شامل دیفین هیدرامین، سیتریزین، لوراتادین و هیدروکسی زین است. به صورت شربت و قرص وجود دارند و به نسخه هم نیاز ندارند.
• گاباپنتین: این دارو به نسخه احتیاج دارد و اثر آن در مغز باعث کاهش خارش می‌شود.
• داروهای خواب‌آور: از آنجا که فرد از شدت خارش نمی‌تواند بخوابد، داروهای خواب‌آور باعث به خواب رفتن او می‌شوند.
۶- نکات کمک‌کننده
• لباس سوختگی یا همان گارمنت می‌تواند باعث کاهش خارش در سال اول شود. • ماساژ با لوسیون می‌تواند باعث کاهش خارش شود. • ضربه زدن یا فشار آوردن روی محل خارش می‌تواند به کاهش خارش کمک کند. • در موارد مقاوم، تزریق استروئید، لیزر یا حتی جراحی می‌تواند کمک کند. • پرت شدن حواس از خارش مانند نگاه کردن تلویزیون، بازی کردن یا ورزش سبک می‌تواند کمک کند. • ناخن‌ها باید کوتاه باشد به‌خصوص در بچه‌ها که هنگام خارش، خراش و زخم ایجاد نشود. • مواد ضدعفونی، لوسیون و ضدآفتاب‌های بدون بو باید مصرف شود. لباس‌های فرد با مواد ضدعفونی بدون بو شسته شود. • از آفتاب اجتناب کنید.
توجه: این توصیه‌ها جایگزین دستورات پزشک معالج شما نیست. در مورد داروهای موضعی و خوراکی و مقادیر آن حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید. تهیه شده در کمیته درمان انجمن ققنوس، جمعیت حمایت از بیماران سوخته
ترجمه و تلخیص: دکتر محمد جواد فاطمی
