۲۹ مرداد ۱۴۰۰
هدف از این اطلاعات، شرح برخی چالش‌های بهبود احساسی است که بیماران ممکن است پس از سوختگی شدید با آن مواجه شوند. بیشتر نجات‌یافتگان از سوختگی از نظر روانی خوب به‌نظر می‌رسند. با وجود این، اگرچه ما نسبت به بهبود آنها در درازمدت خوشبینیم، اما آنها با چالش‌های متعددی پس از این آسیب مواجه هستند. از آنجا که هر فردی اندوه روانی متفاوتی را تجربه می‌کند، احساسات و مشکلات گوناگونی توسط افراد گزارش شده است:
- احساس ناراحتی، اضطراب یا زودرنجی
- حس درماندگی
- احساس ناامیدی
- ناراحتی از وابستگی به افراد دیگر برای کمک
- احساس دور شدن از خانواده، دوستان یا عموم مردم
- حس تنهایی
- احساس درماندگی در صورت مواجهه با تکرار آسیب
- محتاط بودن بیش از اندازه
- بی‌قراری یا وحشت
- واکنش های فیزیکی مانند تپش قلب، مشکل تنفسی یا تعریق در زمان یادآوری آسیب
- مشکل در خوابیدن
- وجود افکار مرتبط با آسیب
- نگرانی درمورد اتفاقات ناخوشایندی که ممکن است روی دهند.
- فکرکردن مداوم به شیوه آسیب
- مشکل در لذت‌بردن از چیزهایی که قبلاً لذت‌بخش بوده‌اند.
- ترس از شرایطی که فرد را به یاد این حادثه می‌اندازد
- ترس از فکر یا صحبت کردن درخصوص این آسیب و نحوه روی‌دادن آن
برای بیشتر بیماران سوخته، مدت این اندوه پس از طی دو هفته تا دو ماه، کاهش می یابد. با این حال، چنانچه مشکلات بیش از یک یا دو ماه ادامه یابند و منجر به آسیب‌زدن به خود یا فکرکردن به مردن شوند، به پیگیری و درمان نیاز دارند.
دلایل اندوه روانی پس از سوختگی
اکثر سوختگی‌ها به‌شدت می‌توانند برای فرد نجات‌یافته و همین‌طور اعضای خانواده و دوستان، ناراحت‌کننده و ملالت‌آور باشد. افسردگی یا اضطراب قبل از سوختگی بر احتمال بروز علائم آن پس از این آسیب می‌افزاید. از دلایل متداول اندوه می‌توان به موارد زیر را اشاره کرد:
• فکرکردن درباره خود حادثه، گرفتارشدن در آن و حتی تماشای کسانی‌که که به‌شدت مجروح شده یا فوت کرده‌اند.
• نگرانی‌ها در خصوص آینده
• نگرانی از امور مالی و تأثیری که این آسیب روی اعضای خانواده گذاشته است.
• تغییر در چهره به‌دلیل جای زخم ها (اسکارها) و چسبندگی
• ناراحتی جسمی
• درد زخمی که در حال بهبود است به‌خصوص طی تعویض‌های مکرر پانسمان و دردی که برای ماه‌ها بعد به‌خاطر صدمه اعصاب ادامه می‌یابد.
• خارش
• مشکل در ادامه‌دادن تمرینات حرکتی و فیزیوتراپی
• محدودیت‌ها در توانایی‌های جسمی
• عدم استقلال
• مشکل در برگشتن به سرکار یا مدرسه
• مشکل در برگشتن به سرکار یا مدرسه
• ایجاد وقفه در فعالیت‌ها و نقش‌های روزمره فرد
• به‌وجود آمدن چالش‌هایی در تمایلات و صمیمت جنسی
تأثیرات اندوه روانی بر سلامت و بهبود
اندوه روانی روی کارهای ذهنی مثل یادگیری ، حافظه کوتاه‌مدت، تمرکز، فعالیت های فیزیکی، سیستم ایمنی و گوارش تأثیرگذار است. این اندوه همچنین می‌تواند سایر علائم پزشکی مثل فشارخون و کنترل قند را وخیم تر نماید. اندوه روانی می تواند علائم سوختگی یا تطابق با آن را مختل نماید به عنوان مثال:
• افزایش احساس درد و خارش
• افزایش احساس درد و خارش
• مشکل در ارتباط برقرارکردن با اعضای تیم سوختگی
• کاهش علاقه و لذت فرد به فعالیت‌های روزمره
• اختلال در خواب
• افزایش تنش در روابط بین‌فردی
گزینه‌های درمان
ضروری است تا به دنبال حمایت احساسی از سمت متخصصان و سایر نجات‌یافتگان برای کمک به کاهش اندوه روانی خود باشیم. جامعه دلسوزی وجود دارند که تجربه شما را درک می‌کنند. همیشه به تیم درمانی سوختگی خود اجازه دهید تا از بروز علائم به‌وجودآمده در وضعیت عاطفی شما مطلع شوند.
• ارتباط با دوستان و خانواده را حفظ کنید و از آنها کمک بخواهید.
• طی روند بهبود خود، یک قدم به جلو بردارید. پذیرفتن این آسیب و چالش‌های آن در زندگی‌تان زمان می‌برد و بهبود روانی و جسمی می‌تواند سریع حاصل شود.
• خواب کافی داشته باشید و غذاهای سالم بخورید.
• سعی کنید از چرت‌های کوتاه طی روز خودداری کنید تا در شب بهتر بخوابید.
• از دخانیات، موادمخدر غیرقانونی یا مصرف زیاد الکل دوری کنید، چرا که این موارد می‌توانند به خلق و خوی بد و افزایش اضطراب منجر شوند.
• به جای آنچه انجام آنها در دراز مدت به‌خاطر آسیب‌تان امکان‌پذیر نیستند تمرکزتان را بر روی کارهایی که قادر به انجامش هستید، بگذارید.
• فعال باشید و مرتب ورزش کنید.
• تا حد ممکن و هرچه زوردتر به روال طبیعی زندگی خود بازگردید. بیدار شوید، لباس بپوشید، خودتان را آراسته کنید و از خانه خارج شوید تا از احساس افسردگی بیشتر دوری کنید.
• خود را هر روز با یک فعالیت مثبت و سرگرمی مشغول کنید.
• به محض بهبود به کارهایی که قبل از آسیب انجام می‌دادید مانند رفتن به سرکار یا مدرسه و انجام کارهای خانه بپردازید.
حمایت گروه های همسان و بیماران
• به‌دنبال حمایت از طرف گروه‌های پشتیبانی تخصصی باشید. از انجمن های تخصصی مانند ققنوس در خصوص گروههایی که می توانید در آنها شرکت کنید و به دانش و اطلاعات خود بیافزایید سوال کنید.
• به‌دنبال حمایت از طرف سایر نجات‌یافتگان باشید.
• روان‌درمانی
متخصصان بهداشت روان در زمینه‌های ارزیابی و درمان اندوه روانی آموزش می‌بینند. در صورتی که دچار اندوه شدیدی هستید دریافت کمک های تخصصی به‌ویژه مداخله در موارد مهم می تواند بسیار مهم و تاثیر گزار باشد.
متخصصان بهداشت روان در زمینه‌های ارزیابی و درمان اندوه روانی آموزش می‌بینند. در صورتی که دچار اندوه شدیدی هستید دریافت کمک های تخصصی به‌ویژه مداخله در موارد مهم می تواند بسیار مهم و تاثیر گزار باشد.
در اینجا دو روش مؤثری که ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است برای کمک به کاهش اندوه شما استفاده کنید، بیان شده است:
• درمان شناختی - رفتاری : از ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود جهت اطلاعات بیشتر درخواست کنید.
• مدیریت استرس: فراگیری کارهایی مثل نفس عمیق کشیدن، مراقبه یا ماندن در زمان حال
• راهکارهای مقابله از قبیل حل مشکل فعال
• مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی: تغییرات در ظاهر ممکن است نیاز به این داشته باشند که شما مهارت‌های جدیدی را برای مدیریت اندوهی که ناشی از سؤال دیگران درباره این حادثه یا واکنش آنها نسبت به تغییرات ظاهری شما به سبب این حادثه باشد فرا بگیرید.
داروها
مشاوره با دکتر معالج شما یا تیم مراقبت‌های سوختگی برای تعیین دارو مفید است.
داروها برای بهبود هر چه بیشتر اندوه روانی و اختلالات شما در زمینه های ذیل ممکن است کمک کننده باشند:
• افسردگی، خلق و خوی بد، انرژی کم، افکار خودکشی، انزوا، حس گناه، زودرنجی از خود و سایرین، از دست‌دادن علاقه به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید.
• اضطراب، نگرانی، مرورخاطرات به صورت مکرر و ایجاد آزار
• کم خوابی و بی خوابی، کابوس‌ها و آرام نبودن
توجه: این اطلاعات جایگزین توصیه یک پزشک متخصص نیست. شما باید با پزشک خود در مورد درمان مشورت و دستورات او را رعایت کنید.
تالیف و ترجمه در کمیته بازتوانی انجمن ققنوس
سپیده پیشوا
کارشناس ارشد روان‌شناسی
